نقدی بر سخنان صالح آبادی در برنامه نگاه یک
شاخص بورس تهران وصله شده و ابتکار جدیدی است
او که از اندک مدیران جوان دولت عدالت محور است که توانسته در هر دو دوره نهم و دهم ریاست جمهوری به مدیریت خود ادامه دهد وتا حد زیادی نیز در این امر موفق بوده است ، در جواب سئوالات مجری برنامه و در تشریح وضعیت بورس کشور مطالبی را بیان کرد که شاید از دیدگاه یک مسئول برای دفاع از جایگاه و عملکرد خود نقدی بر آن وارد نباشد ولی از دید یک کارشناس ارشد اصلا قابل قبول نیست و حتی اگر خود دکتر صالح آبادی نیز در بیرون از گود نشسته بود و این صحبت ها را می شنید قطعاً بسیاری از آنها را بر نمی تابید و برای آنها نقد می نوشت .
برنامه نگاه 1 هر شنبه با دعوت از یکی از مسئولین کشور به نقد و بررسی مسائل کلان کشور که مرتبط با مسئول مدعو است می پردازد ، این هفته دکتر علی صالح آبادی رییس سازمان بورس اوراق بهادار به برنامه دعوت شده بود .
او که از اندک مدیران جوان دولت عدالت محور است که توانسته در هر دو دوره نهم و دهم ریاست جمهوری به مدیریت خود ادامه دهد وتا حد زیادی نیز در این امر موفق بوده است ، در جواب سئوالات مجری برنامه و در تشریح وضعیت بورس کشور مطالبی را بیان کرد که شاید از دیدگاه یک مسئول برای دفاع از جایگاه و عملکرد خود نقدی بر آن وارد نباشد ولی از دید یک کارشناس ارشد اصلا قابل قبول نیست و حتی اگر خود دکتر صالح آبادی نیز در بیرون از گود نشسته بود و این صحبت ها را می شنید قطعاً بسیاری از آنها را بر نمی تابید و برای آنها نقد می نوشت .
صالح آبادی : بحران مالی و جهانی از آغاز سال 2008 ابتدا دامنگیر بخش مسکن ، سپس بانک ها و در نهایت بورس های جهانی شد ، به گونه ای که شاخص تمام بورس های معتبر دنیا با افتی در حدود 50 درصد مواجه شدند ولی بورس ما به دلیل ارتباط کم با دنیا از آن تاریخ تا به امروز نه تنها افت نکرده بلکه رشد چشمگیری نیز داشته است .
ابتکار بورس تهران بی نظیر است/ متر با کیلو قابل مقایسه نیست
درست از ابتدای سال 2008 میلادی مقارن با دی ماه سال 86 فرمول محاسبه شاخص بورس ما عوض شده است ، به طوری که شاخص کل قیمت (TEPIX) به شاخص بازده نقدی و قیمت (TEDPIX) تبدیل شده است .
با فرمول جدید اگر فرض کنیم در طول دوره مورد بررسی قیمت ها همه ثابت باشند با توجه به سودی که شرکت ها طی سال در مجامع تقسیم می کنند ، شاخص خود به خود رشد خواهد کرد اگر از این مشکل نیز با اغماض عبور کنیم ، مشکل اصلی و مورد بحث در اینجا وصل کردن شاخص قدیم و جدید به هم است که برای اولین بار در جهان این کار توسط بورس ایران انجام شده است !!!
این کار به مثابه این است که مثلاً ما واحد اندازه گیری طول (متر) را به واحد اندازه گیری وزن (کیلو) وصل کنیم در حالی که همه می دانیم این دو واحد با هم تجانس ندارند .
یا شاید بتوان یک سازه بتونی را با یک سازه آهنی ادغام کرد ولی این مسئله اصلاً استاندارد نیست پس یا باید قبول کنیم که کارمان اشتباه است یا اینکه باید آن را به نام خودمان به عنوان یک ابتکار ثبت کنیم !
به نظر واحد تحلیل و مطالعات بورس اگر شاخص قبلی پا بر جا می ماند و شاخص جدید هم به طور مستقل هم ایجاد می شد مشکلی وجود نداشت اما ادغام این دو شاخص در هیچ اقتصادی قابل قبول نیست و معنی ندارد .
صالح آبادی : بحران اقتصادی همراه با بحران مالی در جهان باعث کاهش رشد اقتصادی کشورهای جهان ، کاهش تولید نا خالص ملی و تغییرات در تراز تجاری اکثر کشورها شده است ولی به دلیل اینکه اقتصاد ما با دنیا ارتباط کمی دارد برعکس دنیا ، اقتصاد و بورس ما رشد کرده است .
توزیع سود انباشته در مجامع فاجعه است
در حال حاضر بزرگترین و بهترین شرکت های کشور مثل فولاد مبارکه ، پتروشیمی خارک ، ایران خودرو ، سایپا ، مخابرات و . . . که در بورس حضور دارند در مجامع خود از سود انباشته ، بین سهامدارانشان سود تقسیم کردند .
این مسئله شاید از دیدگاه سهامداران خرد بسیار هم خوب ارزیابی شود ولی از لحاظ کلان این شرکت ها قطعاً با مشکلاتی روبه رو بوده اند که به جای سرمایه گذاری این سود در طرح های توسعه و از این قبیل شروع به تقسیم آن بین سهامداران خود کرده اند و یا مخابرات در یک حرکت جالب سودی موهوم بین سهامداران خود توزیع کرد تا سهامدار عمده آن کنسر سیوم توسعه اعتماد مبین با بهره برداری از این حرکت بتواند از طریق این سود ، اقساط خود را که بابت خرید سهام مخابرات بدهکار است بدهد .
همه این موارد یعنی اینکه اقتصادما با مشکل مواجه است و علی رغم شعارهای مطرح شده توسط دولت که بعضاً توسط کمیسیون اقتصادی مجلس و دیگر نهادها نیز نقض شده است شرکت های بزرگ و تاثیر گذار در اقتصاد کشور و در نهایت کل اقتصاد با چالش هایی نهفته مواجه می باشند که معلوم نیست کی و کجا و چگونه آشکار شوند .
صالح آبادی : بورس و شرکتهای بورسی تأثیری از قیمت های جهانی نمی پذیرند .
بورس تهران کاملا متاثر از بازارهای جهانی است
برخلاف این تفکر که این روزها در بین همه مسئولین همه گیر هم شده است اقتصاد ما و مخصوصاً بورس ارتباط بسیار نزدیکی با جهان دارد .
شرکت های بزرگ و تأثیر گذار بورس کشور بیشترین تأثیر را از قیمت های جهانی مس ، روی ، فولاد ، متانول و دیگر محصولات پتروشیمی و . . . می پذیرند و اساساً اگر قیمت های جهانی تغییر نکنند ، ما شاهد رشد و افولی در سهام این شرکتها نخواهیم بود که بارها در بورس تهران ثابت شده و حتی اکنون این فاز تاثیر پذیری تاخیر کمتری هم دارد.
صالح آبادی : بازه زمانی 3 ساعته معاملات از 9 صبح الی 12 ظهر ، زمان شروع و خاتمه و همچنین تعطیلی های هفتگی آن مناسب است .
بورس تهران باید وقفه بین بورسهای جهان را پر کند
چرا باید فکر کنیم در زمانی که بورس های بزرگ و پر سابقه همچون نیویورک ، لندن ، فرانکفورت ، پاریس و . . . در حال فعالیت هستند کسی در دنیا پیدا می شود که به بورس ایران با توجه به حجم اندک و عدم حضور شرکتهای بین المللی و تابلوی ارزی توجه کند .
ما باید با شناسایی فواصل وقفه زمانی بین این بورس ها ، زمان فعالیت بورس تهران را به آن زمان ها انتقال دهیم تا بتوانیم توجهات جهانی را به سمت خود جلب کنیم .
در ضمن وقتی بورس ما پنجشنبه و جمعه و بورس های دنیا شنبه و یک شنبه تعطیل است در عمل ما چهار روز کاری را بدون تعامل با بورس های دنیا از دست می دهیم و اگر بحران یا رشدی در جهان اتفاق بیفتد خیلی دیر تأثیر آن را در بورس خواهیم دید .در کل به نظر می رسد انجام تغییراتی در زمان بندی ها به نفع بورس کشور باشد .
صالح آبادی : قبل از سال 80 اصلاً بورسی وجود نداشته و شاهد این گفته هم ارزش زیر 1000 میلیارد تومانی معاملات بورس در آن زمان است در حالی که ارزش معاملات بورس تهران در حال حاضر نزدیک به 18 هزار میلیارد تومان در سال است .
مبنای مقایسه اشتباه است
مرسوم است که در مقایسه شرایط را یکسان در نظر می گیرند . در حال حاضر 80 درصد ارزش بازار بورس تهران در دست شرکت هایی است که بواسطه اصل 44 قانون اساسی به بورس راه یافته اند در حالی که تا قبل از سال 80 اصلاً چنین قانونی ابلاغ نشده بود و بسیاری از شرکت هایی که در آن زمان در بورس بودند در حال حاضر اصلاً وجود ندارد . بنابراین مبنای مقایسه به اشتباه نظر می رسد .
صالح آبادی : خریدار بلوک 18 درصدی ایران خودرو را نمی شناسم ! در حال حاضر فقط کارگزاری بانک پارسیان که از طریق آن سهام ایران خودرو خریداری شده است طرف بورس است و تا شرایط ثبت قطعی معامله احراز نشود ما کاری با خریدار نداریم .
خریداران قبل از حضور در رقابت باید مشخص باشند
دو اشکال عمده در این قضیه وجود دارد :
1. اگر مثل سهام مخابرات اهلیت خریداربلوک ایران خودرو زیر سئوال برود امکان ابطال معامله وجود دارد .
(در جریان خرید سهام مخابرات اهلیت شرکت پیشگامان کویر یزد به عنوان یکی از خریداران احراز نشد) بنابراین بنظر می رسد بهتر باشد که خریدار یا کنسرسیوم خرید کننده از قبل مشخص شده باشند تا دچار اشکال نشویم .
2. به عنوان مثال معاملات بلوک ایران خودرو و سایپا را در نظر بگیرید .بعد از 30 روز کاری باید پول قسط اولیه توسط خریدار به حساب مربوط ریخته شود تا معامله قطعی قلمداد شود ، طی این مدت مجامع ایران خودرو و سایپا برگزار می شود ، حال باید دید سود تقسیم شده در مجمع به چه کسی می رسد آیا خریدار تنها با چند روز مالکیت سهام صاحب این سود هنگفت است یا فروشنده که دیگر مالکیتی بر سهم مربوط ندارد سود را از آن خود می کند ؟
در پایان شایان ذکر است تمام موارد مطرح شده در این نقد و بررسی در راستای دیدگاه اقتصادی بورس نیوز به تمام مسائل مربوط به حوزه بازار سرمایه کشور بوده و باب پاسخگویی به موارد فوق باز است و بورس نیوز همچون گذشته اعتقاد دارد خدمات صالح آبادی به بازار سرمایه مطلوب و قابل قبول بوده است .