۱۰ نکته مهم برای سرمایه گذاری در بورس
با توجه به رشد روز افزون استقبال از بازار بورس و هچنین پتانسیل خوب بازار سرمایه ایران، سرمایه گذاری در بورس مورد توجه قشر زیادی از همکاران است. از این رو یکی از همکاران با تحریر مطلب کوتاهی به برخی نکات که میتواند مفید باشد و علاقه مندان را در رسیدن به اهدافشان یاری دهد، اشاره کرده است که خواندنش خالی از فایده نیست. لازم به تذکر است که سرمایه گذاری در بورس مستلزم آشنایی کامل با بورس و روشهای تحلیلی و بنیادی است و خرید و فروش ناآگاهانه موجبات ضرر و زیان زیادی را فراهم می آورد.
موارد زیر ازجمله نکات مهمی هستند که برخی از آنها اصول مهم و پایه ای سرمایه گذاری در این حیطه است:
1- انتخاب صنعت برتر: در میان صنایع مختلف صنایعی انتخاب کنید که چشم انداز روشنی به تداوم فعالیت آنها با توجه به بازار داخلی و خارجی داشته و میانگین بازده سالانه آنها از میانگین بازده بازار بیشتر باشد.
2- انتخاب شرکت برتر: پس از گزینش صنعت برتر حالا به سراغ شرکتهایی بروید که در آن صنعت، بازده سالانه آنها از میانگین بازده صنعت مورد نظر بالاتر است. منظور از بازده، کلیه سودهای منتفع از شرکت اعم از EPS (سود هر سهم)، اختلاف قیمت ابتدا با انتهای سال، سهام جایزه و ... در یک مدت معین است که میزان آن از طریق زیر قابل استخراج است:
بازده سالانه هر سهم=(قیمت ابتدای سال-قیمت انتهای سال)+قیمت ابتدای سال/سود نقدی هر سهم
3- میزان نقدشوندگی: نقدشوندگی عامل بسیار مهمی است که هرگز نباید مورد غفلت قرار گیرد. این فاکتور متاثر از پارامترهایی مثل حجم معاملات شرکت، تعداد سهام معامله شده، دفعات معامله، تعداد خریدار و ... است. نقدشوندگی به صورت رتبه ای مطرح میشود و رتبه 1 به معنای بالاترین میزان نقدشوندگی است. برخی از افراد تا رتبه 100 را قابل قبول میدانند. بعضیها بیشتر از 50 نمیروند و عده ای هم به بیشتر از 20 رضایت نمیدهند. به هر حال بسته به استراتژی و هدف سرمایه گذاریتان، ملاکی را برای خود قرار دهید اما سعی کنید سهامی بخرید که رتبه نقدشوندگی بالایی داشته باشد. لازم به ذکر است که رتبه نقدشوندگی در یک محدوده زمانی قابل محاسبه است مثلا یک ساله، شش ماهه، ... ولی در بیشتر موارد نقدشوندگی سه ماهه استفاده میشود.
4- میزان سهام در دست سهامداران عمده: هرچه این میزان کمتر باشد و سهم یک شرکت بیشتر در دست مردم و سهامداران جز باشد، بهتر است. چرا که در اینجا عرضه و تقاضای واقعی است که میزان قیمت را تعیین میکند. در صورتی که قسمت اعظمی از سهام یک شرکت در دست سهامداران عمده باشد، به همان نسبت آنها میتوانند کنترل بیشتری بر آن سهم اعمال کنند و در این بین سهامدار جز است که ضرر میکند.
5- اخبار داخلی و خارجی کشور: همواره به اخبار داخلی و خارجی توجه داشته باشید. روزانه 15 دقیقه گوش دادن به اخبار یا مطالعه روزنامه ها وقت زیادی نمیگیرد اما کمک بزرگی به شما خواهد کرد تا بتوانید در برخی موارد روند بازار را پیش بینی کنید و همین طور صنایع خاصی را مورد توجه قرار دهید.
6- P/E (قیمت روز سهم تقسیم بر سود هر سهم): این شاخص مطالب بسیار زیادی به ما میگوید. مثلا به ما میگوید که جو بازار از یک سهم بخصوص چه انتظاری دارد. میزان بالای این شاخص میتواند نشان دهنده این واقعیت باشد که سهامداران چشم امید به آن سهم بسته اند و باور دارند که پیشرفت قابل ملاحظه ای خواهد داشت. اما P/E بالا نشان دهنده ریسک بالای سرمایه گذاری نیز هست، "ریسک بالا=بازده بالا".
7- اخبار داخلی شرکت: به دنبال اخبار و اطلاعات شرکت مورد نظرتان باشید. آیا شرکت طرح توسعه، افزایش سرمایه و پروژه های آتی دارد یا خیر؟ مسلما انتخاب شرکتی که موارد مذکور را دارد به جای شرکتی که مدتهاست افزایش سرمایه نداده، پروژه جدیدی اجرا نکرده و طرحی برای آینده ندارد، عاقلانه تر است. مخصوصا سرمایه گذاری که تصمیم به استمرار و ادامه سرمایه گذاری دارد، حتما باید به این مطلب توجه کند.
8- میزان رشد EPS: کدام شرکتها رشد EPS بیشتری داشته اند؟ کدام شرکتها معمولاٌ در اول سال مالی EPS پایینتری اعلام کرده و در طول سال مرتبا آن را تعدیل مثبت میکنند؟ این موارد را از نظر دور ندارید.
9- سبد سهام: هیشه سبد سهام درست کنید. با اینکار ریسکتان را پایین می آورید. به قول یک مثل قدیمی همه تخم مرغها را داخل یک سبد نگذارید. در تشکیل سبد، تنوع شرکت و صنعت را فراموش نکنید.
10- استراتژی: همواره یک استراتژی داشته باشید و خود را مقید به پیروی از آن بدانید. متاسفانه اکثر ما دنباله روی دیگران هستیم بدون اینکه خودمان برنامه مشخصی داشته باشیم و فقط با تقلید از دیگران پی آنها میرویم. البته تقصیر هم نداریم چون اطلاعات کافی وجود ندارد و بطور تخصصی به سهامداری که در خیلی جاها یک شغل است و یک تخصص پیچیده (و البته پر سود)، نپرداخته ایم. قبل از اینکه سرمایه و پول خود را به خطر بیندازید، روی یک کاغذ (البته در دنیای تکنولوژیکی امروز کامپیوتر) روشها و استراتژیهای مختلف را در طول زمان امتحان کنید و آنها را با یکدیگر مقایسه کرده و معایبشان را رفع کنید و سیستم خاص خودتان را پرورش دهید. حتی اگر مدت زیادی روی این کار (خرید و فروش فرضی) وقت صرف کنید، یقینا با دستی پرتر وارد بازار واقعی بورس میشوید، بهتر و موفقتر از کسی که سالیان سال در بازار بورس است و بدون هیچ استراتژی چشم به دهان دیگران دوخته تا ببیند آنها چه میگویند و آن کاری را بکند که دیگران میکنند. خاطر نشان میکنم که هرگز از یک تکنیک به تنهایی استفاده نکنید چون بازار به آن اندازه ساده نیست که متاثر از یک یا چند عامل ساده باشد بلکه عوامل مختلف و متعدد و گاهی پیچیده و غیر قابل پیش بینی وجود دارند که علاوه بر آن که خودشان به تنهایی یک فاکتور تاثیر گذارند، تعامل آنها با یکدیگر نیز نتایج متفاوتی را باعث میشود.
ان شاءالله که در شماره های بعدی اصول و مفاهیم پایه ای سرمایه گذاری در بورس برای خوانندگان تشریح خواهد شد.
نشریه کارآمد (شرکت ایران خودرو)- شماره 80